Key Statistics

สถิติที่สำคัญ


การติดเชื้อพยาธิใบในตับ (OpisthorchisViverrini) เป็นปัญหาสารธารณสุขที่สำคัญในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย การติดเชื้อพยาธิใบไม้ในตับมีความสัมพันธ์กับการเกิดมะเร็งท่อน้ำดี สำหรับประเทศไทย พบว่ามีอัตราของการเกิดมะเร็งท่อน้ำดีสูงในผู้ป่วยที่อาศัยอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีความชุกของการติดพยาธิใบไม้ในตับสูงกว่าพื้นที่อื่นของประเทศ

การศึกษาด้านความสัมพันธ์หลายๆการศึกษาพบว่า อุบัติการณ์ของโรคมะเร็งท่อน้ำดีมีความสัมพันธ์กับความชุกของการติดพยาธิใบไมในตับ ซึ่งศึกษาโดยการระดับแอนติบอดี้ต่อพยาธิใบไม้ในตับในประชากรและการนับไข่พยาธิในอุจาระ

มะเร็งท่อน้ำดีเป็นมะเร็งที่พบไม่มากมักในโลก แต่มีความชุกของการเกิดโรคสูงในประเทศไทยซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีอุบัติการณ์การเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดีสูงที่สุดในโลก การติดเชื้อพยาธิใบไม้ในตับจะเหนี่ยวนำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังซึ่งจะนำไปสู่การเกิดความเสียหายแก่ดีเอ็นเอของเนื้อเยื่อมะเร็งท่อน้ำดีที่ติดเชื้อ แล้วจากนั้นจึงกลายเป็นมะเร็ง ดังนั้นการกำจัดพยาธิและการตรวจกรองประชากรกลุ่มเสี่ยงจึงเป็นเรื่องที่สำคัญมาก

Worldwide Incidence of Cholangiocarcinoma
Worldwide Incidence of Cholangiocarcinoma

ประเทศไทยมีความผันแปรของการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดีแตกต่างกันตามสภาพภูมิประเทศ พื้นที่ที่มีการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดีสูงสุดคือภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเฉพาะจังหวัดขอนแก่นซึ่งมีรายงานอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งท่อน้ำดีสูงที่สุดในโลก อัตราการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งท่อน้ำดี สูงสุดพบในภาคตะวันออกเฉียงเหนือซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดีประมาณ 70% ของมะเร็งที่เกิดขึ้นที่ตับและเป็นพื้นที่ที่มีการระบาดของพยาธิใบไม้ในตับสูง และประชากรในพื้นที่นี้ส่วนใหญ่มีฐานะยากจน

Thailand variability of prevalence of O. viverrini infection.
Thailand variability of prevalence of O. viverrini infection.

มะเร็งท่อน้ำดีเป็นโรคมะเร็งที่มีการดำเนินโรคไม่ดีและทำให้เกิดการเสียชีวิตในผู้ป่วยสูงมาก มะเร็งตับและมะเร็งท่อน้ำดีถูกจัดอยู่ในอันดับที่ 5 ของโรคที่ทำให้เกิดการเสียชีวิตมากที่สุดในประเทศไทย จำนวนที่เสียชีวิตจากมะเร็งท่อน้ำดีทั้งเพศชายและเพศหญิงโดยประมาณอยู่ที่ 14,000 ต่อปี (ข้อมูลในปี 2555) โรคมะเร็งท่อน้ำดียังทำให้เกิดภาวะทุพลภาพและความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวันลดลงอย่างมาก ภาวะทุพลภาพอันเกิดเนื่องจากโรคมะเร็งเรียกว่า disability adjusted life year (DALYs) โรคมะเร็งท่อน้ำดีทำให้เกิด DALYs สูงที่สุดในบรรดามะเร็งชนิดอื่น และมีการรายงานในปี 2547 ว่า มี DALYs ในเพศชาย 280,000 และ 124,000 ในเพศหญิง

CCA Incidence in Thailand
CCA Incidence in Thailand
Male CCA Incidence Thailand
Male CCA Incidence Thailand
Female CCA incidence Thailand
Female CCA incidence Thailand
CCA mortality rate in Thailand
CCA mortality rate in Thailand

โดยสรุปแล้ว โรคมะเร็งท่อน้ำดีถือเป็นโรคที่ก่อให้เกิดความเสียหายเป็นอย่างมาก ซึ่งถือเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทย เนื่องจากมีอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งท่อน้ำดีสูงสุดในโลก โรคมะเร็งท่อน้ำดีเป็นโรคที่วินิจฉัยยาก เนื่องจากอาการเริ่มแรกจะมีอาการคล้ายกับโรคอื่น ซึ่งอาจทำให้วินิจฉัยผิดพลาดได้ จะทราบได้ก็ต่อเมื่อโรคได้ดำเนินมาถึงระยะท้ายๆแล้ว ปัจจัยนี้จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้มีอัตราการเสียชีวิตสูง จากข้อมูลทางสถิติแสดงให้เห็นว่าอุบัติการณ์ของโรคนี้พบได้สูงในเขตภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย และพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง แต่โรคนี้ก็มีผลกระทบต่อทั้งประเทศ สถิตินี้เป็นข้อมูลได้มาจากประชากรจริงที่ได้รับผลกระทบจากโรคนี้ ซึ่งมีความต้องการความช่วยเหลือจากทั้งภายในประเทศไทยและจากทั่วโลก ดังนั้น มูลนิธิมะเร็งท่อน้ำดีจึงได้จัดตั้งขึ้นเพื่อลดสถิติดังกล่าวนี้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการกำจัดพยาธิ ลดอัตราการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดี รวมทั้งลดการสูญเสียชีวิตของประชากรจากโรคนี้